Tai biến mạch máu não là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm, có nguy cơ gây tử vong cao hàng thứ 3 trên thế giới. Tại Việt Nam mỗi năm có khoảng 250.000 người mắc bệnh tai biến mạch máu não, trong đó có tới 50% bệnh nhân tử vong, khoảng 25% bệnh nhân tự đi lại phục vụ bản thân được, 25% trường hợp bệnh nhân đi lại khó khăn, cần sự hỗ trợ của người khác trong sinh hoạt, và khoảng 20% bệnh nhân phải nhờ vào sự phục vụ hoàn toàn từ người khác.
Ảnh minh họa: Nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não
1, Tai biến mạch máu não là gì?
Tai biến mạch não hay còn gọi là đột quỵ não là thuật ngữ chỉ các bệnh mạch máu não như nhồi máu não do bị tắc nghẽn ở các động mạch não; chảy máu não do vỡ một động mạch nào đó trong não gây ra. Ở vùng não bị tổn thương, do không được cung cấp máu và oxy đầy đủ để có thể hoạt động sẽ dẫn đến ngưng hoạt động rồi chết đi trong vòng vài giây đến vài phút. Phần nào của não bị chết thì phần cơ thể tương ứng do nó điều khiển sẽ không hoạt động được, biểu hiện bằng di chứng liệt nửa người, tê và mất cảm giác nửa người, nói khó hoặc không nói được, mất trí nhớ hoặc giảm sút thị lực…
2, Nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não, nhưng có một số nguyên nhân chính gây ra tai biến mạch máu não là:
1, Nhồi máu não
Nhồi máu não xảy ra khi mạch máu cung cấp cho não bị tắc bởi cục máu đông, huyết khối hoặc hẹp xơ vữa động mạch. Tình trạng tắc kéo dài cản trở máu lưu thông lên não, khiến các tế bào não thiếu hụt oxy quá mức và chết đi, ảnh hưởng đến các chức năng cơ thể mà vùng não bị chết chi phối.
2, Chảy máu não
Chảy máu não hay còn gọi là xuất huyết não, xảy ra khi bị vỡ mạch máu não, máu chảy vào trong não hoặc xung quanh nhô máu não, gây tổn thương cho các tế bào não, mà nguyên nhân chính là do huyết áp tăng, mắc chứng phình động mạch não hoặc dị dạng mạch máu não bẩm sinh.
3, Các yếu tố nguy cơ khác
Những người bị huyết áp cao, tiểu đường, tăng cân, rối loạn chuyển hóa, tăng mỡ máu và có tiền sử mắc các bệnh tim mạch như hẹp van 2 lá, rung nhĩ… Hoặc những người nghiện rượu bia, thuốc lá và làm việc dưới áp lực cao về tinh thần thể lực, có các sang chấn về thần kinh lớn thì nguy cơ bị tai biến mạch máu não rất cao.
3, Cách phát hiện bệnh tai biến mạch máu não
Khi thấy xuất hiện những triệu chứng như:
- Đột ngột nhức đầu, đau đầu dữ dội.
- Chóng mặt, ù tai, choáng váng, một bên chân hoặc tay bị yếu hẳn, cảm thấy không vững.
- Đột nhiên nói ngọng, giao tiếp khó khăn
- Mất thị lực một phần hoặc hoàn toàn trong giây lát.
Đây chính là những triệu chứng của bệnh tai biến mạch máu não. Dấu hiệu của căn bệnh này thường xảy ra trong thời gian ngắn và không rõ ràng nên dễ bị bỏ qua, tới khi bệnh nặng hơn, các triệu trứng xảy ra thường xuyên mới chú ý. Do đó khi thấy cơ thể có những biểu hiện bất thường như trên chúng ta hãy mau chóng đến các trung tâm y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời nhất
4, Di chứng và biến chứng của tai biến mạch máu não
Có các mức độ nặng nhẹ khi bị tai biến mạch máu não cụ thể như sau:
Mức độ 1: Bệnh nhân bị cơn thiếu máu não thoáng qua và các triệu chứng biến mất ngay sau vài tiếng. Tuy nhiên nếu không được điều trị và phòng ngừa thì bệnh nhân có nguy cơ mắc tai biến mạch máu não nặng sau đó.
Mức độ 2: Sau một thời gian ngắn có thể là 1 giờ, 1 ngày xuất hiện các triệu chứng tai biến mạch máu não, bệnh nhân có thể hồi phục và khỏi hoàn toàn, không có di chứng gì để lại.
Mức độ 3: Bệnh nhân bị tai biến mạch máu não, một số triệu chứng có thể tự hồi phục, nhưng có một số triệu chứng kéo dài chưa hồi phục được.
Mức độ 4: Bệnh nhân phải chịu những di chứng nặng nề từ căn bệnh và rất khó hồi phục: Liệt vận động, mất trí nhớ…
Mức độ 5: Tử vong
Đa số bệnh nhân sau khi đột quỵ não sức khỏe suy yếu, sa sút tinh thần, không tự chăm sóc cho bản thân và để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội. Nếu trường hợp đột quỵ não do vỡ mạch máu não, không được cấp cứu kịp thời, đúng cách thì nguy cơ tử vong rất cao.
4, Cách phòng ngừa bệnh tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não là căn bệnh rất nguy hiểm và rất khó điều trị. Tuy nhiên, nếu biết cách phòng ngừa ngay từ đầu thì chúng ta có thể ngăn chặn được căn bệnh này xảy ra. Một số phương pháp phòng ngừa bệnh tai biến mạch máu não hiệu quả là:
- Thay đổi lối sống, dẹp bỏ những thói quen có hại cho sức khỏe như uống rượu, hút thuốc lá…
- Kiểm soát và điều trị dứt điểm các căn bệnh có nguy cơ cao dẫn đến tai biến mạch máu não: cao huyết áp, bệnh tim mạch, tiều đường…
- Ăn nhiều rau quả, thịt gà và cá, bớt ăn thịt đỏ (heo hoặc bò) có nhiều mỡ động vật. Béo phì là một trong những lý do đưa đến máu cao vi mạch máu thường hay bị nghẽn bất ngờ gây đến tai biến mạch máu não.
- Giữ tinh thần vui vẻ, dẹp bỏ mọi căng thẳng, phiền muộn, áp lực trong cuộc sống.
Tóm lại, tai biến mạch máu não là căn bệnh rất đáng sợ, nó có thể cướp đi sinh mạng của một người bình thường trong khoảng thời gian rất ngắn ngủi. Do đó, việc phòng ngừa tai biến mạch máu não là điều cấp thiết và cần được quan tâm. Giữ sức khỏe tốt và trí tuệ minh mẫn là hai điều hạnh phúc nhất của cuộc đời mỗi chúng ta.
